Onderzoek studenten geeft inzicht mogelijkheden verduurzamen ’t Heen en Klei Oost

‘Wateroverlast wordt door ondernemers sterker ervaren dan bij de gemeente, het mobiliteitsvraagstuk is groter dan slechts parkeerdruk op de terreinen, een start van het openbaar vervoer met een buslijn door het bedrijventerrein biedt mogelijkheden reductie autoverkeer en het zoeken naar een grotere commitment met ondernemers om de (verplicht) gestelde duurzaamheidsambities te behalen, is nodig’. Dat was een aantal tips tijdens de presentatie van de studenten die de laatste maanden in samenwerking met het Parkmanagement Katwijk onderzoek deden in het kader van de projectaanpak Duurzaamheid. Relevante informatie die alle ondernemers op onze terreinen raakt.

Twee interessante presentaties hielden studenten van de Haagse Hogeschool op 26 juni in het kantoor van het Parkmanagement aan de Ambachtsweg. Eerder presenteerden zij hun conclusie en samenvatting aan docenten en begeleiders van de Hogeschool. Het betrof de items Mobiliteit en aanpassingen Watermanagement. Binnenkort volgen presentaties van de onderzoeken naar met name Energietransitie.

“Bruikbare conclusies en tips”, vindt projectmanager Nico Dijkdrent van het Parkmanagement. “Fijn dat ook beleidsambtenaar Duurzaamheid Mark van der Kolk van de gemeente erbij was. Hij legt de link naar gemeentelijke uitvoering. Naast alle conclusies en aanbevelingen geven de onderzoeken aan hoe belangrijk het is om verder commitment met en tussen de hier gevestigde ondernemers te bewerkstelligen en hen te mobiliseren tot vormen van een concrete aanpak. Een mooie taak voor ons de komende weken, waarbij we als PMK vooral zoeken naar collectieve vormen of een aanpak die voor meer ondernemers bruikbaar is.”

“Een ander voordeel van de inzet van groepen studenten is dat zij veel partijen en hier gevestigde ondernemers konden bevragen. Dat ging middels een enquête of interviews. Daarbij was de scope aan relaties groot: ondernemers, het Hoogheemraadschap, gemeentelijke diensten, brandweer en uiteraard beleidsambtenaren van gemeente en provincie. Ook met vertegenwoordigers van Economie071 werden gesprekken c.q. interviews gevoerd, zodat er een vrij compleet beeld ontstond. Beelden waaruit de studenten tips een aanbevelingen destilleerden.

Kansen verkennen

In het kader van de projectaanpak Duurzaamheid benaderde het PMK bijna een jaar geleden studenten om in een stagevorm onderzoek te verrichten. De stageopdrachten formuleerde aansluitend het PMK en onderbouwde deze met het projectplan Duurzaamheid, waarin vrij precies beschreven staat wat ondernemers de komende jaren raakt en op welke gebieden kansen en uitvoeringsvormen ontwikkeld kunnen worden. Totaal drie groepen studenten gingen het najaar van 2023 op het kantoor van het PMK aan de slag.

In het kader van klimaatadaptie en vormen van wateroverlast verkenden de studenten duurzame waterbeheersingsmethoden. Uit hun onderzoek blijkt dat de kans op wateroverlast toeneemt en dat veel ondernemers dit herkennen. Een conclusie die de gemeente minder trok, want ondanks de waarnemingen heeft aanpak en onderhoud van de riolering geen prioriteit door het ontbreken van de noodzakelijke (financiële) middelen. Het onderzoek van de studenten richtte zich mede op de vraag hoe de geschatte kosten van verschillende waterbeheersoplossingen op de bedrijventerreinen bepaald kunnen worden en wat het effect bij invoering is op mogelijke wateroverlast. Het gaat hierbij om wateropslag, realiseren van groene daken en het doorvoeren van rioolverbeteringen.

Huidige situatie

De huidige situatie op het bedrijventerrein toont wisselvallige wateroverlast. Hoewel niet direct opgemerkt blijkt na regen dat water niet efficiënt wegvloeit in het riool. Bedrijven zijn zich bewust van het probleem, maar ondernemen nog weinig actie. Klimaat-neutrale oplossingen, zoals groene daken en waterbuffers zijn effectief, maar vereisen investeringen. Het rioolsysteem verbeteren en onderhouden is de meest impactvolle, maar kostbare optie. Voor individuele bedrijven zijn regentonnen of waterzakken goedkoop, maar minder effectief. Over het algemeen zullen deze maatregelen de wateroverlast verminderen en duurzaamheid bevorderen, maar het optimaliseren van het rioolsysteem heeft de grootste impact en betekent de noodzakelijke kosten.

Om oplossing te kunnen realiseren tegen vormen van wateroverlast zullen de volgende aanbevelingen uitgevoerd/ingevoerd moeten worden:

• Verbeteren en onderhouden van het rioolsysteem
• Implementatie van vergroening
• Infiltratievoorzieningen
• Bewustwording door middel van voorlichtingscampagnes

Mobiliteit

Vanuit de Europese Unie zijn klimaatdoelen en akkoorden uit het klimaatakkoord van Parijs verder uitgewerkt in de Green Deal. Voor de landen binnen de EU geldt ervoor te zorgen dat deze in 2050 op verscheidene vlakken CO2-neutraal zijn. Een opdracht aan de studenten was om dit toe te passen voor de mobiliteit, daarin specifiek het verkeer tot 4,25 ton. Daarnaast formuleerden gemeente en PMK de ambitie om in 2030 deel uit te maken van de top-vijftien duurzame bedrijventerreinen.

Om ervoor te zorgen dat deze doelen behaald worden zijn er verschillende oplossingsrichtingen uitgestippeld door de groep studenten voor ’t Heen en Klei Oost. Allereerst is het belangrijk dat er vóór 2030 bij de bedrijven een bewustzijn en gevoel tot noodzaak bestaan voor het verduurzamen. Daarnaast zal het gebruik van het openbaar vervoer meer gestimuleerd moeten worden, om zo vanuit huis naar de werkplek te komen. Om dit aantrekkelijk te maken, dient de infrastructuur van het openbaar vervoer te worden aangepast om gebruik bijvoorbeeld even snel als de auto te maken.

Om in 2050 de klimaatdoelen te behalen moet er worden gekeken naar een nul-emissie-zone binnen ’t Heen en Klei Oost, om zo CO2-neutraal te kunnen zijn. Hierbij zal aandacht moeten zijn voor de problemen om doelstellingen te behalen, zoals de netcongestie – mede nodig om elektrische auto’s te kunnen faciliteren – maar ook het vinden en invoeren van alternatieve brandstoffen (energievormen) om zo het energienet te ontlasten. Dat naast energieopslag van duurzaam opgewekte energie.

Biodiversiteit

De studenten die onderzoek deden naar het effect van een groen en meer bio-divers bedrijventerrein leverden hun onderzoek iets later in. Voordat ze de bevinding konden delen met het PMK vond een presentatie op de Hogeschool plaats. Uit hun onderzoek, zoals gesprekken met ondernemers en medewerkers, blijkt dat vergroening en biodiversiteit aanzienlijke voordelen bieden bij het instant houden van leefgebieden, de vermindering van wateroverlast, de verbetering van het imago van een terrein of bedrijfspand en daarmee de vastgoedwaarde, verlaging van energiekosten, en verhoging van productiviteit en welzijn van werknemers.

De groep suggereert dat het toevoegen van groen aan steenwerk en gevels een optie is en eveneens het aanleggen van groene daken. Groene gevels zijn daarbij weliswaar effectiever voor zichtbaarheid en biodiversiteit, maar betekenen een hogere investering.

Bedrijven moeten zelf de kosten dragen, maar er zijn subsidies beschikbaar. Samenwerking tussen stakeholders is cruciaal voor succesvolle vergroening en biodiversiteit op bedrijventerrein ’t Heen en Klei-Oost.

Aanbevelingen:

• Voor een grote groep ondernemers is het vaak nog onduidelijk wat er gedaan kan worden qua vergroening en welke voordelen dit oplevert. Belangrijk bij de opstart is het regelen van informatievoorziening vanuit de gemeente over de wet- en regelgeving en het delen van onderzochte resultaten met de ondernemers, zodat zij zich bewust worden van de problemen maar ook van de oplossingen.
• Het maken van een goede stakeholderanalyse kan voor iedereen nuttig zijn. Op deze wijze wordt duidelijk gemaakt wie de kostendragers worden, maar kunnen ook samenwerkingsvormen verkend worden.
• Niet alle bedrijven hebben even veel ruimte, hierdoor zijn groene tuinen soms moeilijk te realiseren. Naast groene gevels zijn groene daken, geschikt voor elk soort dak, zelfs wanneer er zonnepanelen op het dak liggen zijn er goede alternatieven, c.q. oplossingen.
• Groet voordeel: Groene daken beschermen het dak tegen Uv-straling en (verschillen in) extreme temperaturen, hierdoor kan de levensduur van het dak verlengd worden.

foto: presentatie werkgroep studenten

foto: Nico Dijkdrent bedankt studenten om hun inzet en bruikbare rapportages